ضمایر شخصی ترکی استانبولی به کلماتی که جای اسم مینشینند و از تکرار اسم جلوگیری می کنند؛ گفته میشوند. این ضمایر به صورت کلی به ضمایر فاعلی و ضمایر مفعولی تقسیم میشوند. در این مقاله به صورت کامل به موارد زیر می‌پردازیم:
- ضمایر فاعلی ترکی استانبولی
- ضمایر مفعولی ترکی استانبولی
- ضمایر ملکی ترکی استانبولی
- ضمایر انعکاسی ترکی استانبولی
ضمایر فاعلی ترکی استانبولی
به ضمایری که در نقش فاعل یعنی انجام دهنده کار هستند، ضمایر فاعلی می‌گوییم. مانند من، تو و ….
| Ben | من |
| Sen | تو |
| O | او |
| Biz | ما |
| Siz | شما |
| onlar | آنها |
بعد از ضمایر فاعلی سایر اجزای جمله و در نهایت فعل میآید و انجام گرفتن کاری را در زمان مشخص اعلام میکند.
| زمان حال استمراری | من ورزش میکنم. | Ben spor yapıyorum. |
| زمان آینده | تو چه کار خواهی کرد؟ | Sen ne yapacaksın? |
| زمان گذشته ساده | آیا او دیر آمد؟ | O geç geldi mi? |
| زمان حال ساده | ما در دریا شنا میکنیم. | Biz denizde yüzeriz. |
| زمان حال ساده | آیا شما در بیمارستان کار میکنید؟ | siz hastanede çalışır mısınız? |
| زمان گذشته نقلی | آنها به استانبول رفته‌اند. | Onlar İstanbul’a gitmişler. |
| ضمیر فاعلی | پسوند | معنی |
| Ben | Im / İm / Uz / Üz | هستم |
| Sen | Sın / Sin / Sun / Süz | هستی |
| O | —————– | هست |
| Biz | Iz / İz / Uz / Üz | هستیم |
| Siz | Sınız / Siniz / Sunuz / Süzüz | هستید |
| Onlar | Lar / Ler | هستند |
افعالی مانند “هستم، هستی، هست، هستیم، هستید، هستند” با استفاده از پسوندها بیان میشوند. هر ضمیر پسوند جداگانهای دارد و همینطور هر ضمیر چند پسوند دارد.
در بین پسوندها بر اساس آخرین حرف صدادار، طبق جدول زیر انتخاب می کنیم.
| A , I | I |
| E , İ | İ |
| O , U | U |
| Ö , Ü | Ü |
- یعنی اگر آخرین صدادار اسم یا صفت a , ı باشد ؛ حالت I را انتخاب می کنیم.
- اگر آخرین صدادار اسم یا صفت e , i باشد ؛ حالت İ را انتخاب می کنیم.
- اگر آخرین صدادار اسم یا صفت o , u باشد ؛ حالت U را انتخاب می کنیم.
- اگر آخرین صدادار اسم یا صفت ö , ü باشد ؛ حالت Ü را انتخاب می کنیم.
برای درک بهتر این موضوع پیشنهاد میکنیم مقاله انواع پسوند ترکی استانبولی را به صورت کامل مطالعه کنید.
مثال ضمایر فاعلی ترکی استانبولی
به مثالهای زیر دقت کنید.
| من خوشحال هستم. | Ben mutluyum. |
| تو زیبا هستی. | Sen güzelsin. |
| او خوشتیپ است. | O yalışıklı. |
| ما ثروتمند هستیم. | Biz zenginiz. |
| شما روسیهای هستید. | Siz Russunuz. |
| آنها موفق هستند. | Onlar başarılılar. |
ضمایر مفعولی غیرمستقیم ترکی استانبولی
ضمایر مفعولی مستقیم در زبان فارسی با حرف اضافه ” به ” بیان میشوند. در زبان ترکی استانبولی با حروف اضافه ( y ) e / aبیان میشود.
| به من | Bana |
| به تو | Sana |
| به او | Ona |
| به ما | Bize |
| به شما | Size |
| به آنها | Onlara |
به مثالهای زیر دقت کنید.
| نمکدان را به من میدهی؟ | Bana tuzluğu uzatır mısın? |
| به تو کمک کردند. | Sana yardım ettiler. |
| از دست او عصبانی نشدم. | Ona kızmadım. |
| لطفا به ما خبر دهید. | Bize haber verin lütfen. |
| به شما همه چیز را توضیح دادم. | Size her şeyi anlattım. |
| آیا به آنها گفتید؟ | Onlara söylediniz mi? |
ضمایر فاعلی ترکی استانبولی حالت مکانی
حرف اضافه ” در ” در زبان ترکی استانبولی با حروف اضافه de , da , te , taبیان میشود.ضمایر فاعلی همراه با حرف اضافه ” در ” به شکل زیر نوشته میشوند.
| نزد من | Bende |
| نزد تو | Sende |
| نزد او | Onda |
| نزد ما | Bizde |
| نزد شما | Sizde |
| نزد آنها | onlarda |
به مثالهای زیر دقت کنید.
| کتاب دست من است. | Kitap bende. |
| آیا کلید دست تو است؟ | Anahtar sande mi? |
| شما مهمان دارید. | Sizde misafir var. |
ضمایر فاعلی ترکی استانبولی در حالت مکانی
حرف اضافه ” در ” در زبان ترکی استانبولی با حروف اضافه den , dan , ten , tanبیان میشود.ضمایر فاعلی همراه با حرف اضافه ” در ” به شکل زیر نوشته میشوند.
| از من | Benden |
| از تو | Senden |
| از او | Ondan |
| از ما | Bizden |
| از شما | Sizden |
| از آنها | onlardan |
به مثالهای زیر دقت کنید.
| کلید را از من گرفتند. | Benden anahtarı aldılar. |
| از تو خوشم نمیآید. | Senden hoşlanmıyorum. |
| از او متنفرم. | Ondan nefter ediyorum. |
| از ما پول قرض خواستند. | Bizden para borç istediler. |
| میتوانم از شما کمک بگیرم؟ | Sizden yardım alabilir miyim? |
| منتظر جواب از طرف آنها هستم. | Onlardan cevap bekliyorum. |
ضمایر مفعولی مستقیم ترکی استانبولی
همانطور که میدانید ضمایر مفعولی مستقیم در زبان فارسی با حرف اضافه ” را ” بیان میشوند. در زبان ترکی استانبولی با حروف اضافه ( Y ) ı , i , U , Ü بیان میشود.
| من را | Beni |
| تو را | Seni |
| او را | Onu |
| ما را | Bizi |
| شما را | sizi |
| آنها را | Onları |
به مثالهای زیر دقت کنید.
| من را ناراحت کرد. | Beni azarladı. |
| تو را میشناسم. | Seni tanıyorum. |
| او را دیدم. | Onu gördüm. |
| با ما تماس گرفت. | Bizi aradı. |
| شما را درک میکنم. | Sizi anlıyorum. |
| آنها را دوست دارم. | Onları seviyorum. |
ضمایر ملکی
ضمایر ملکی برای بیان مالکیت استفاده میشوند. مانند کتاب من، خانهی تو، مادر او و …. بعد از ضمیر ملکی اسم همراه با پسوند میآید.
| پسوند ملکی | معنی | ضمایر ملکی |
| m, ım , im , um ,üm | مال من | Benim |
| n , ın , in, un , ün | مال تو | Senin |
| sı , si , su ,sü , ı , i, u , ü | مال او | Onun |
| mız, miz , muz , müz , ımız, imiz ,umuz ,ümüz | مال ما | Bizim |
| nız, niz , nuz , nüz , ınız, iniz ,unuz ,ünüz | مال شما | Sizin |
| sı , si , su ,sü , ları , leri | مال آنها | onların |
به مثال های زیر دقت کنید.
| خانه من نزدیک اینجاست. | Benim evim buraya yakın. |
| کیف تو سنگین است. | Senin çantan ağır. |
| ماشین او در خیابان است. | Onun arabası sokakta. |
| مدرسه ما تعطیل نیست. | Bizim okulumuz tatil değil. |
| پسر شما ازدواج کرد؟ | Sizin oğlunuz evlendi mi? |
| درسهای آنها سخت نیست. | Onların derleri zor değil. |
ضمایر انعکاسی ترکی استانبولی
منظور از ضمیر انعکاسی کلمه ” خود ” است که همراه با پسوندهای ملکی میآید. مانند خودم، خودت ، خودش و… معادل کلمه ” خود ” در زبان ترکی استانبولی KENDİ است.
| خودم | kendim |
| خودت | Kendin |
| خودش | Kendisi |
| خودمان | Kendimiz |
| خودتان | Kendiniz |
| خودشان | kendileri |
به مثالهای زیر دقت کنید.
| من خودم همه چیز را گفتم. | Ben kendim her şeyi anlattım. |
| تو خودت تماس گرفتی؟ | Sen kendin aradın mı? |
| او خودش سالن را تمیز کرده است. | O kendisi salonu temizlemiş. |
| ما خودمان آشتی کردیم. | Biz kendimiz barıştık. |
| شما خودتان هم میآیید؟ | Siz kendiniz de geliyor musunuz? |
| آنها خودشان اشتباه کردهاند. | Onlar kendileri hata yapmışlar. |
ضمایر انعکاسی با توجه به معنا میتوانند حروف اضافه ” از، در، را ، به، با ” بگیرند. در جدول زیر همراه با معنی نوشته شده است.
| به خودم | Kendime | از خودم | Kendimden |
| به خودت | Kendine | از خودت | Kendinden |
| به خودش | kendisine | از خودش | Kendisinden |
| به خودمان | Kendimize | از خودمان | Kendimizden |
| به خودتان | Kendinize | از خودتان | Kendinizden |
| به خودشان | kendilerine | از خودشان | kendilerinden |
| در خودم – نزد خودم | kendimde | خودم را | Kendimi |
| نزد خودت | Kendinde | خودت را | Kendini |
| نزد خودش | Kendisinde | خودش را | Kendisini |
| نزد خودمان | Kendimizde | خودمان را | Kendimizi |
| نزد خودتان | Kendinizde | خودتان را | Kendinizi |
| نزد خودشان | kendilerinde | خودشان را | kendilerini |
| با خودم | Kendimle | ||
| با خودت | Kendinle | ||
| با خودش | Kendisiyle | ||
| با خودمان | Kendimizle | ||
| با خودتان | Kendinizle | ||
| با خودشان | kendileriyle |
