منفی کردن فعل ترکی

یکی از موضوعات مهم در یادگیری افعال ترکی استانبولی، منفی کردن افعال است. زمان­های ساده در زبان ترکی استانبولی عبارتند از:

زمان حال استمراری، زمان گذشته ساده، زمان آینده، زمان گذشته نقلی، زمان حال ساده، دراین مقاله علاوه بر حالت منفی افعال استانبولی، حالت منفی جمله اسمیه را نیز آموزش می­دهیم.

حالت منفی جمله اسمیه

جمله اسمیه ساده‌­ترین حالت جمله می­باشد. مانند:

Hava soğuk. هوا سرد است
Türkçe kolay. زبان ترکی آسان است
İstanbul güzel. استانبول زیبا است
O avukat. او وکیل است
Bu çanta. این کیف است
Burası okul. اینجا مدرسه است

برای منفی کردن این جمله‌­ها کافیست به آخر جمله değil اضافه کنیم. حالت منفی جملات بدین صورت است.

Hava soğuk değil. هوا سرد نیست
Türkçe kolay değil. زبان ترکی آسان نیست
İstanbul güzel değil. استانبول زیبا نیست
O avukat değil. او وکیل نیست
Bu çanta değil. این کیف نیست
Burası okul değil. اینجا مدرسه نیست

منفی کردن فعل حال استمراری در زبان ترکی استانبولی

جملات زیر در زمان حال استمراری است. پسوند زمان حال استمراری YOR  می­باشد.

Ali İstanbul’a gidiyor. علی به استانبول می­رود
Ben Türkçe öğreniyorum. من زبان ترکی یاد میِ­گیرم
Biz İngilizce biliyoruz. ما زبان انگلیسی بلدیم
منفی کردن فعل حال استمراری در زبان ترکی استانبولی

برای بیان کاری که انجام نمی­شود؛ از حالت منفی استفاده می­کنیم. برای مثال : من کار نمی­کنم.

برای ساختن فعل منفی زمان حال استمراری ابتدا ریشه فعل، سپس پسوند منفی­ساز و پسوند زمان و شناسه­‌های شخص می­آید.

فعل زمان حال استمراری = شناسه شخصی +  پسوند زمان + پسوند منفی ساز + ریشه فعل

گام اول : mek یا mak را از مصدر حذف میکنیم و ریشه فعل به دست می­آید.

گام دوم : در زمان حال استمراری پسوندهای منفی سازmı / mi / mu / mü  می­باشند و براساس آخرین صدادار ریشه فعل، طبق جدول زیر انتخاب می­شوند.

آخرین حرف صدادار ریشه فعل پسوند منفی­ساز
A  ,   I
E  ,   İ mi
O  ,  U mu
Ö  ,  Ü

پس از پسوند منفی‌­ساز، پسوند زمان و شناسه شخص می­آید که هر دو ثابت هستند.

پسوند زمان همیشه YOR  است و اینکه ریشه فعل با چه حرفی تمام شده است اهمیتی ندارد.

Ali İstanbul’a gidiyor. علی به استانبول نمی­رود
Ben Türkçe öğreniyorum. من زبان ترکی یاد نمیِ­گیرم
Biz İngilizce biliyoruz. ما زبان انگلیسی بلد نیستم
O Türkiye’de yaşamıyor. او در ترکیه زندگی نمی­کند

منفی کردن فعل گذشته ساده در زبان ترکی استانبولی

جمله‌­های پایین در زمان گذشته ساده نوشته شده­‌اند. کاری که در زمان گذشته انجام شده و پایان یافته است. افعال در زمان گذشته ساده با پسوندهای dı , di , du . dü , tı , ti , tu , tü ساخته می­شوند.

Dün spor yaptım. دیروز ورزش کردم.
Akşam yemeği için dışarı çıktık. برای شام بیرون رفتیم.
Dersleri çabuk öğrendi. درسها را سریع یاد گرفت.
Geçen ay İstanbula döndü. ماه گذشته به استانبول برگشت.
منفی کردن فعل گذشته ساده در زبان ترکی استانبولی

حالت منفی گذشته ساده ترکی

برای منفی کردن زمان گذشته ساده کافیست بعد از ریشه فعل یکی از پسوند­هایmedi  یا madı بیاید که بین این دو طبق جدول زیر براساس آخرین صدادار فعل انتخاب می­کنیم.

پسوند منفی ساز آخرین صدادار ریشه فعل
madı A , I , O , U
medi E , İ , Ö , Ü
فعل منفی زمان گذشته ساده = شناسه شخصی +  پسوند زمان di یا dı   + پسوند منفی ساز me یا ma + ریشه فعل

حالت منفی جمله ­های بالا را ببینیم.

Dün spor yapmadım. دیروز ورزش نکردم
Akşam yemeği için dışarı çıkmadık. برای شام بیرون نرفتیم
Dersleri çabuk öğrenmedi. درسها را سریع یاد نگرفت
Geçen ay İstanbula dönmedü. ماه گذشته به استانبول برنگشت

منفی کردن فعل آینده در زبان ترکی استانبولی

برای بیان فعلی که در زمان آینده انجام می­شود، از این زمان استفاده می­کنیم. پسوند ساختن زمان آینده در زبان ترکی استانبولی ECEK و ACAK است. به جملات زیر دقت کنید.

Yeni araba alacağız. ماشین جدید خواهیم خرید
Gelecek sene mezun olacak. سال آینده فارغ­التحصیل خواهد شد
Her şeyi unutacaksınız. همه چیز را فراموش خواهی کرد
Zorlukları atlatacağım. سختی­ها را پشت سر خواهم گذاشت
  1. برای منفی کردن فعل زمان آینده کافیست بعد از ریشه فعل یکی از پسوندهای منفی‌­ساز me یا ma بیاید. بین این دو پسوند براساس آخرین صدادار ریشه فعل و طبق جدول زیر انتخاب می­کنیم.

اگر آخرین صدادار ریشه فعل a , ı , o , u باشد، پسوند ma می­آید.

اگر آخرین صدادار ریشه فعل e , i , ö , ü باشد، پسوند me می­آید.

A , I , O , U MA
E , İ , Ö , Ü ME
  • بعد از پسوند منفی­ساز، پسوند زمان می­آید. بعد از پسوند me، پسوند زمان yecek می­آید.

بعد از پسوند ma، پسوند زمان yacak می­آید.

  • در مرحله آخر شناسه شخص را اضافه می­کنیم.
فعل منفی آینده = شناسه شخصی +  پسوند زمان + پسوند منفی ساز + ریشه فعل me / ma ،yecek/yacak

به حالات منفی جمله­‌های بالا دقت کنید.

Yeni araba almayacağız. ماشین جدید نخواهیم خرید
Gelecek sene mezun olmayacak. سال آینده فارغ­التحصیل نخواهد شد
Hiçbir şeyi unutmayacaksınız. هیچ چیز را فراموش نخواهی کرد
Gelecek ay evlenmeyecekler. ماه آینده ازدواج نخواهند کرد

منفی کردن ماضی نقلی در زبان ترکی استانبولی

زمان Duyulan Geçmiş Zaman یا ماضی نقلی برای بیان رویدادها و اتفاقاتی که گوینده شاهد آن نبوده و بعدا به طریقی آن را فهمیده، استفاده می­شود.

Biz yeni gelmişiz. ما تازه آمده­ایم
Kardeşin büyümüş. برادرت بزرگ شده است
Üniversite srkadaşlarım evlenmişler. دوستان دوران دانشگاه­ام ازدواج کرده­اند
Birbirinizden uzaklaşmışsınız. از همدیگر دور شده­اید

جملات زیر حالت منفی هستند. همانطور که می­بینید بعد از ریشه فعل یکی از پسوندهای منفی­ساز me , ma می­آید و سپس شناسه شخص می­آِید. به قطع یادگیری ساختار جمله ترکی استانبولی به شما کمک می‌کند تا درک بهتری از منفی کردن فعل ترکی استانبولی داشته باشید، به همین دلیل در ادامه یک ساختار برای شما قرار دادیم.

فعل منفی آینده= شناسه شخصی +  پسوند زمان + پسوند منفی ساز + ریشه فعل me/ma mış/miş

بین این دو پسوند منفی­ساز براساس آخرین صدادار ریشه فعل و طبق جدول زیر انتخاب می­کنیم.

A , I , O , U MA
E , İ , Ö , Ü ME

اگر پسوند منفی­ساز ma باشد، پسوند زمان mış می­شود.

اگر پسوند منفی­ساز me باشد، پسوند زمان miş می­شود.

جملات بالا را در حالت منفی می نویسیم.

Biz yeni gelmemişiz. ما تازه نیامده‌­ایم
Kardeşin büyümemiş. برادرت بزرگ نشده است
Üniversite srkadaşlarım evlenmemişler. دوستان دوران دانشگاه­ام ازدواج نکرده­‌اند
Birbirinizden uzaklaşmamışsınız. از همدیگر دور نشده‌­اید

منفی کردن زمان حال ساده در زبان ترکی استانبولی

(Geniş Zaman) یکی از زمان­های بسیارپرکاربرد در زبان ترکی استانبولی زمان گسترده زمان حال ساده در زبان فارسی است و برای بیان روتین زندگی، عادت­ها، حقایق و واقعیت­ها، آداب و رسوم استنفاده می­شود. که معادل زمان ‌جملات زیر در زمان گسترده بیان شده‌­اند.

İranlılar bayram tatillerinde yolculuk yaparlar ایرانی­ها در تعطیلات عید به مسافرت می­روند
O boş zamanlarında balığa gider. او در اوقات فراغتش به ماهیگیری می­رود
Biz genellikle haftada iki kez görüşürüz. ما معملا دو بار در هفته همدیگر را می­بینیم
Kışın hava soğuk olur. در فصل زمستان هوا سرد می­شود
Hafta sonları ailemle zaman geçiririm. آخر هفته­ها با خانواده­ام وقت می­گذرانم

منفی کردن فعل در زمان Geniş

برای منفی کردن فعل در زمان Geniş کافیست به ریشه فعل یکی از پسوندهای منفی­ساز me , ma , mez , maz بیفزاییم و بعد ازپسوند منفی­ساز، پسوند شخصی می­آید. برای Ben و Biz  پسوند me , ma  و برای سایر اشخاص پسوند mez , maz می­آِید.

فعل منفی حال ساده = شناسه شخصی + پسوند منفی ساز + ریشه فعل                        me / ma / mez / maz

صرف فعل Sevmek  به صورت منفی

Sevmek       Sev
دوست ندارم Sevmem
دوست نداری sevmezsin
دوست ندارد Sevmez
دوست نداریم sevmeyiz
دوست ندارید Sevmezsiniz
دوست ندارند Sevmezler

جمله های زیر به صورت منفی در زمان حال ساده نوشته شده است.

Ben asla araba kullanmam. من اصلا رانندگی نمی­کنم
Annemlar balık sevmezler. مادرم اینا ماهی دوست ندارند
Biz yalan söylemeyiz. ما دروغ نمی­گوییم
Onlar hiçbir zaman geç gelmezler. آنهن هیچ وقت دیر نمی­آیند

برای یادگیری افعال منفی در زبان ترکی استانبولی، ابتدا باید با زمان‌های مختلف این زبان آشنا شویم. زمان‌های ساده شامل حال استمراری، گذشته ساده، آینده، گذشته نقلی و حال ساده هستند. برای منفی کردن جملات اسمی، کلمه “değil” به آخر جمله اضافه می‌شود. به عنوان مثال، “hava soğuk değil” یعنی “هوا سرد نیست”. در زمان‌های فعلی، گذشته ساده و آینده، با افزودن پسوندهای منفی مناسب پس از ریشه فعل و پیش از شناسه شخص، جملات را منفی می‌کنیم. روش‌های گفته شده در این مقاله از ویراترکیش به یادگیری دقیق و کاربردی زبان ترکی استانبولی کمک می‌کنند.  

دیدگاه ها

اولین کسی باشید که دیدگاهی می نویسد “منفی کردن فعل ترکی”

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دو × پنج =

هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.

ّ